Hormone là những hợp chất hoạt động như những chất truyền tín hiệu và kích thích các tuyến hoặc cơ quan đích hoạt động. Sự dư thừa hoặc thiếu hụt hormone có thể dẫn đến các ảnh hưởng về mặt trao đổi chất. Mặt khác, những thay đổi về trao đổi chất có thể dẫn đến những thay đổi trong hormone. Cùng tìm hiểu một số hormone có liên quan đến việc tập luyện của bạn trong bài viết này nhé.
Insulin – Hormone hay bị đổ tiếng xấu
Đây là một hormone được tiết ra từ tuyến tụy. Chức năng chính của chúng là giúp cân bằng lượng đường huyết. Đường huyết (glucose) là một đơn vị rất quan trọng trong trao đổi chất thông thường của con người. Khi chúng ta ăn 1 bữa đầy đủ thì sẽ khiến glucose trong máu sẽ tăng lên. Nhiệm vụ của insulin khi này sẽ là vận chuyển các phân tử đường đi vào trong tế bào gan; cơ hay mỡ để làm giảm đường huyết xuống.
Chính vì insulin hỗ trợ quá trình tổng hợp chất béo tại các tế bào mỡ nên nó thường bị đổ tiếng xấu là nguyên nhân gây béo. Tuy nhiên thì insulin chỉ đang làm việc của mình! Lí do chính khiến việc tổng hợp chất béo là do thừa năng lượng chứ không phải insulin!!!
Tuy nhiên với lối sống không lành mạnh dễ có thể gây ra kháng insulin dẫn đến nguy cơ của nhiều bệnh lý ảnh hưởng đến sức khỏe chứ không chỉ dừng lại ở trao đổi chất và vóc dáng. Điều chúng ta mong muốn là duy trì insulin ở mức độ vừa phải trong suốt cả ngày và chỉ đẩy chúng lên ở một số thời điểm phù hợp.
Glucagon – người anh em của Insulin
Glucagon cũng được sinh ra từ tuyến tụy như insulin. Thế nhưng chức năng thì lại ngược lại hoàn toàn. Nếu như insulin “cất” đường huyết vào các tế bào thì glucagon lại “lôi” đường huyết trong các tế bào ra để sử dụng.
Khi đường huyết thấp, glucagon sẽ được tiết ra để thúc đẩy quá trình phân giải glucose trong gan để bổ sung đường vào máu. Nếu quá trình này không xảy ra như ở những người bị hạ đường huyết, họ sẽ bị mệt mỏi; chóng mặt, thậm chí là tạm thời mất nhận thức. Lí do não bộ không được cung cấp đủ năng lượng để hoạt động.
Thyroid – hormone tuyến giáp
Nhắc đến trao đổi chất thì không thể bỏ qua bộ đôi T3, T4 được sản xuất ở tuyến giáp. Đây là các hormone đặc biệt quan trọng trong các hoạt động trao đổi chất của cơ thể. Nó thúc đẩy quá trình tổng hợp và dự trữ glycogen trong cơ và gan. Đồng thời hạn chế việc sử dụng đường làm năng lượng.
Hormone tuyến giáp giữ vai trò quan trọng trong việc tăng cường trao đổi chất ở hầu hết các loại mô bào, nếu thiếu loại hormone này sẽ làm giảm trầm trọng tốc độ trao đổi chất. Ngoài ra có thể kể đến một số vai trò khác như: Ảnh hưởng đến quá trình trao đổi carbohydrate; chất béo; ảnh hưởng đến mỡ trong máu và gan…
Những người có vấn đề về tuyến giáp nên có một chế độ ăn được thiết kế khoa học và tuyệt đối không được sử dụng low carb.
HGH – Niềm mơ ước của mọi Gymer
HGH (human growth hormone) hay còn được biết tới là hormone tăng trưởng được sản xuất bởi tuyến yên, hormone này đóng một vai trò quan trọng trong quá trình cơ thể chuyển hóa thức ăn thành năng lượng. Lượng GH trong máu thay đổi trong ngày và bị thay đổi bởi các hoạt động luyện tập; ngủ; căng thẳng và chế độ ăn uống.\
HGH giúp tăng tổng hợp glycogen, giúp thể tích và kích thước cơ cũng lớn hơn. Ngoài ra, cùng một vài hormone và chất dẫn truyền thần kinh khác, HGH còn kích thích cơ thể huy động chất béo và sử dụng mỡ làm nhiên liệu cung cấp năng lượng cho cơ thể. Do được tiết ra nhiều nhất trong những giai đoạn đầu tiên của giấc ngủ sâu, vì vậy 1 giấc ngủ đủ và chất lượng rất quan trọng cho sự phát triển cơ bắp và đốt mỡ.
Cortisol – STRESS Hormone!!!
Stress!!! Một kẻ đồng hành mà chúng ta không hề mong muốn chúng xuất hiện trong cuộc sống. Thế nhưng do nhiều lí do mà bạn vẫn đôi lúc phải chịu stress. Đây là lúc mà cortisol hành động. Chúng được tiết ra tại vỏ thượng thận để giảm thiểu stress khi cơ thể trong trạng thái căng thẳng.
Cortisol khi tiết ra sẽ kích thích cơ thể phân giải đường và protein làm năng lượng. Vì vậy nếu stress quá lâu hay tập luyện quá căng thẳng, đặc biệt trong tình trạng thâm hụt năng lượng thì nguy cơ bị mất cơ bắp lại càng cao. Ngoài ra Cortisol còn thúc đẩy quá trình huy động và chuyển hóa chất béo trong mô mỡ. Vậy nên chúng cũng có tác động tích cực tới khả năng sử dụng năng lượng của cơ thể.
Với những stress nhỏ và nhẹ thì cortisol sẽ giúp chúng ta không quá phải lo lắng về chúng. Tuy nhiên nếu vì lý do nào đó, stress tiếp tục gia tăng thì tuyến thượng thận sẽ lại tiết ra nhiều Cortisol hơn nữa. Cortisol cao mãn tính như vậy cũng là 1 tác nhân gây viêm và gây stress ngược lại lên cơ thể thành 1 vòng tuần hoàn. Cortisol cao trong thời gian dài sẽ tăng nguy cơ mắc các bệnh về chuyển hóa và mãn tính. Tập luyện cũng là một hình thức gây stress cho cơ thể, bạn nên ghi nhớ điều đó.
Leptin – người bạn hay tội đồ?
Đây là hormone được tổng hợp bởi tế bào mỡ. Khi tăng cao sẽ báo hiệu cho não bộ rằng cơ thể đã đủ năng lượng, không cần thiết phải ăn nữa. Nó ảnh hưởng tới cảm giác thèm ăn của chúng ta.
Leptin truyền đến não thông tin rằng cơ thể có đủ chất béo dự trữ. Qua đó giúp kiềm chế sự thèm ăn, báo hiệu cho cơ thể đốt cháy calo và ngăn ngừa việc ăn quá nhiều. Ngược lại, khi mức Leptin thấp, não không được truyền thông tin và sinh ra cảm giác đói, từ đó, cảm giác thèm ăn của tăng lên, cơ thể sẽ sinh ra thèm ăn và hạn chế đốt năng lượng để giữ trữ. Đây là lý do tại sao Leptin thường được gọi là hoocmon đói.
Nghe chừng có vẻ càng nhiều leptin thì càng giúp ích, thế nhưng vì một số lí do về sinh hoạt và lối sống có thể gây ra tình trạng kháng leptin. Điều này nghĩa là mặc dù cơ thể có đầy đủ hormone leptin và đủ trữ lượng calo cần thiết, não bộ vẫn không nhận ra tín hiệu và vẫn tạo cảm giác đói và cần nạp thêm calo từ đồ ăn. Kháng leptin không chỉ góp phần khiến cơ thể hấp thụ nhiều đồ ăn ăn hơn mà còn báo hiệu cho não bộ rằng cơ thể cần tiết kiệm năng lượng, điều này dẫn đến việc hạn chế đốt cháy calo.
